Zitting van 28 oktober 2022
OPENBARE ZITTING
4 Financiën - Begroting 2023 - meningvormend
Beschrijving
Juridische gronden
● Artikelen 26 en 24 wet van 15 mei 2007 betreffende de civiele veiligheid.
● Koninklijk Besluit van 19 april 2014 houdende het algemeen reglement op de boekhouding van de hulpverleningszone.
● Ministeriële omzendbrief FOD Binnenlandse Zaken van 12 augustus 2022 betreffende de onderrichtingen voor de opmaak van de begroting van de hulpverleningszones voor 2023 en de bijhorende begrotingswijzigingen.
Aanleiding
Het meerjarenbeleidsplan 2020-2025, blijft dienen als basis voor de opmaak van Begroting 2023. Gezien de stijgende loonkosten, energieprijzen en de PFAS-problematiek werden de cijfers geactualiseerd en aangepast aan de noden van 2023.
Argumentatie
Begrotingsvoorstel 2023 geeft maximaal invulling aan de ons opgelegde taken o.a. op vlak van risicobeheersing en operaties. Er wordt een bewuste keuze gemaakt voor verschillende projecten die bijdragen aan een kwalitatief betere hulpverlening en aan de motivatie van de manschappen en medewerkers.
De personeelsbudgetten werden aangepast aan de actuele index en houden eveneens rekening met de reeds gekende indexeringen voor 2023. De aanwervingen en bevorderingen volgens het operationeel en niet-operationeel personeelsplan worden realistisch ingeschat in functie van de startdata in 2023. De werkingsuitgaven houden rekening met de sterke stijging van de (energie)uitgaven en de PFAS problematiek (bodemonderzoeken én schuimtransitie). Deze verhogingen hebben een grote impact op de uitgaven binnen de gewone dienst.
Een aantal strategische keuzes mét financiële impact moet nog steeds gemaakt worden :
● Implementatie van een centrale dispatching met inbegrip van keuzes op vlak van samenwerking met andere zones, inzet van (eigen) personeel, aanbesteding van een nieuwe oproepcomputer aangepast aan de huidige en toekomstige noden van de zone...
● Verdere uitwerking van het operationeel materieelplan voor wat betreft de specialisaties en de taken voor de brandweer waarvoor vandaag nog geen operationeel antwoord geformuleerd is;
● Lange termijn visie op vlak van kazernes (aantallen, kwaliteitseisen...) in overleg met de gemeenten als eigenaar van de kazernes;
● Lange termijn visie op vlak van de ziekenwagens;
● Bouw van een nieuw zonaal kantoor.
De werkingsmiddelen van de zone zijn afkomstig uit de gemeentelijke dotaties, de federale dotaties en de retributies.
De afspraken gemaakt met de verschillende gemeentebesturen bij opmaak van het meerjarenbeleidsplan met betrekking tot het opsplitsen van de gemeentelijke dotaties in investeringstoelagen en werkingstoelagen wordt bestendigd en de begroting 2023 werd opnieuw in die zin opgemaakt. Op die manier volgt de investeringstoelage de effectieve investeringsuitgave en weegt niet op de autofinancieringsmarge van de gemeenten. Zij beslissen dan zelf hoe ze dit financieren of verwerken in hun investeringsbudget.
De verdeelsleutel voor de gemeenten wordt nog steeds berekend op basis van de actuele (= laatst gekende gegevens) cijfers van zowel bevolkingsaantal als kadastraal inkomen waarbij het aantal inwoners voor 75% weegt en het totaal K.I. per gemeente voor 25% meegenomen wordt in de berekening.
De begroting 2023 wordt op de zitting uitgebreid toegelicht door het diensthoofd financiën, Ann Vandenbussche.
Bijlagen
- 20221028 FIN Bijlage 1 B 2023 Bundel ZR 20221028
- 20221028 FIN Bijlage 2 Begroting 2023 Motivatienota
Beraadslaging
Het diensthoofd financiën, Ann Vandenbussche, en de zonecommandant, kapitein Katrien De Maeyer, geven een toelichting.
Zie voor de volledige toelichting: https://brandweerzonerand.be/content/zoneraad-2022.
Burgemeester Dieter Wouters stelt de vraag welke aanwervingen nog doorgaan, gelet op het gegeven dat het personeelsplan (operationeel en niet-operationeel) werd opgesteld in niets vermoedende tijden. Hij stelt de vraag of het gaat om nieuwe aanwervingen.
De zonecommandant, kapitein Katrien De Maeyer, stelt dat het gaat om aanwervingen die uitvoering geven aan die personeelsplannen, waarbij ook een aantal personeelsleden nog niet zijn vervangen, zoals bijvoorbeeld de functies van twee operationele medewerkers die met pensioen zijn gegaan. Deze invulling is noodzakelijk voor de operationele noodzaak.
Burgemeester Bart Seldeslachts stelt dat er in de gemeenten, minstens in de gemeente Kontich, voor de aanwerving van personeel geen geld is. Hij stelt deze oefening te hebben gedaan en het in de gegeven momenten aangewezen is te stellen dat er geen ruimte is om
personeelsbudgetten te laten stijgen, met uitzondering van de personeelsindexering. Hij stelt persoonlijk dit niet te doen. Het budget zou met 10 % naar beneden moeten worden gehaald. Een stijging die zich komende jaren verderzet. Hij stelt dat de zone gelijk heeft met te stellen dat het personeel noodzakelijk is, maar dat het niet realistisch is dit te betalen.
De voorzitter Koen Metsu, stelt dat Brandweer Zone Rand nog steeds een organisatie in opbouw is en nu niet kan worden gezegd dat er momenteel 'vet op de soep' ligt. Hij stelt dat dit gesprekken zijn die op de vorige zoneraad zijn behandeld en er toen is beslist personeel aan te werven omdat dit op lange termijn de facto ook een besparing impliceert. De voorzitter stelt dat indien dit opnieuw dient te worden onderzocht, ze zone op hetzelfde resultaat uitkomt. De voorzitter stelt dat hij mag vermoeden, dan spreek ik over enkele legislaturen geleden, dat het zeer gemakkelijk was om mensen voor een overheid te laten komen werken, maar dat er nu gelukkig sprake is van een organisatie die elke euro bekijkt en omdraait. Het zonecollege heeft nog geen enkele keer de wenkbrauwen gefronst dat de zone met nice to haves zou zijn afgekomen. Er moet kritisch worden gebleven over elke euro, maar het mag niet de bedoeling te zijn dat het op einde duurder is om nu een beslissing niet uit te voeren.
Burgemeester Philip Cools stelt de mening te delen van burgemeester Bart Seldeslachts, waarbij ook binnen de gemeente Brasschaat de vraag wordt gesteld naar bijkomend personeel. Dit wordt afgeblokt. Er werd een foto genomen van de verplichte zake, met name de indexering en dergelijke meer en er wordt binnen dat budget gebleven. Het is dan moeilijk binnen de gemeente, ook bij politie waarom een uitbreiding van het kader wordt gevraagd, voor het eigen personeel te verdedigen en te zeggen dat er niets extra mogelijk is, maar dit wel voor de brandweer of politie wel kan. Dit is een zeer moeilijke oefening. Dit is een moeilijke beslissing om mee te delen aan eigen personeelsleden, de gemeenteraad en het schepencollege.
De voorzitter benadrukt nogmaals dat Brandweer Zone Rand in opbouw is en dan automatisch aanwervingen dienen te gebeuren om ervoor te zorgen dat het ten eerste behapbaar is, men ten tweede operationeel kan blijven functioneren en ten derde niet duurder zou worden, zie naar de hoge consultancykosten. Hij stelt er als lid van het zonecollege heel dicht op te zitten en hier ook als waakhond over te functioneren. Niettegenstaande wordt er rekening gehouden met de mening van de zoneraad, maar benadrukt de voorzitter nogmaals dat het om een hele jonge organisatie gaat.
Burgemeester Gaston Van Tichelt stelt dat de beslissing nog niet lang geleden is genomen en niet dateert van vóór de crisis of anderhalf jaar of twee jaar geleden. Het is belangrijk naar de organisatie toe dat er continuïteit van besluitvorming is. De burgemeester stelt zich te kunnen aansluiten bij de voorzitter, maar ook bij bezorgdheden van burgemeesters Bart Seldeslachts en Philip Cools.
Burgemeester Dis Van Berckelaer stelt dat vroeger de gemeenten ook administratief, qua personeelsleden, en financieel door de gemeenten werden voorzien. Er werd nu een zone gevormd, waarbij de toenmalige personeelsleden zijn gebleven, maar wel andere taken hebben gekregen. Dit maakt dat je in een opbouwfase zit. Hij stelt dat de lat momenteel verkeerd ligt en de zone zich nu moet bijbenen.
Burgemeester Bart Seldeslachts stelt dat de redenering van burgemeester Dis Van Berckelaer al zeven jaar wordt gemaakt en al zeven jaar een brand wordt geblust. Dit wordt opnieuw herhaald. Hij stelt dat, indien de zone thans geen personeel aanwerft, de brand komende tijd ook wel wordt geblust.
De voorzitter stelt dat dan opnieuw naar de discussie van vóór 2015 wordt gegaan en de zone thans de rechtspersoonlijkheid heeft. Hij stelt daar als burgemeesters niet altijd blij mee te zijn, soms is het misschien zelfs goedkoper, maar in andere gevallen heb je geen keuze en moet je de wettelijke beslissingen en het wettelijk apparaat volgen. Hij stelt de meest complexe, maar ook de meest goedkope organisatie te zijn, wat niet mag worden vergeten. Als je kijkt naar wat per inwoner wordt bijgedragen, dan is dat zo goedkoop omdat we nog met 900 vrijwilligers in de zone actief zijn. Er zijn nu heel wat gemeenten die richting onze zone kijken om aan te sluiten omdat ze weten wat wij als gemeenten bijdragen.
Burgemeester Sven Deckers sluit zich aan bij wat de andere burgemeesters hebben gezegd. Hij stelt dat het inschrijven van het meerjarenplan van Brandweer Zoen Rand een harde noot was om te kraken. Hij stelt zich vragen bij een stijgende personeelskosten met 42 %, hoewel hij zich kan vinden in de noodzaak van aanwervingen. Hij stelt de vraag welke organisatie, privé of openbare besturen, dit op vier jaar tijd kan vragen en kan stijgen. Hij stelt hierbij te worden ingehaald door de realiteit, bijvoorbeeld Pfas was niet voorzien of de indexering van lonen evenmin. Dan moeten andere ambities worden bijgesteld en keuzes worden gemaakt waar wel of niet mee wordt doorgegaan. Hij stelt dat er nu wordt doorgegaan met het plan zoals het destijds voorlag, maar dat dit voor de gemeente Brecht niet lukt. Hij stelt dit niet aan het personeel te willen uitleggen en geen extra personeel kan worden aangeworven om budgettaire redenen om binnen Brandweer Zone Rand wel verder te gaan met een plan van 2019, waar we worden achterhaald door de werkelijkheid. Hij stelt dit niet te kunnen uitleggen aan het personeel of de gemeenteraad.
De voorzitter stelt allemaal burgemeester te zijn binnen de moeilijkste legislatuur wegens COVID, Oekraïne, asielcrisis, inflatie, energieprijzen, enz. Hij stelt in 2019 een plan, met onwetendheid te hebben moeten opmaken. Hij vervolgt dat geen enkel bedrijf met BBC een plan moet opmaken van zes jaar. Jaarlijks is dit al een grote stap. Er moet worden bijgestuurd, dat is niet gemakkelijk, en in 2022 is dit een understatement. Veiligheid kost eenmaal geld. Het mag alleen niet worden vergeten dat Brandweer Zone Rand nog steeds in groei is. Dit moet worden opgebouwd met wil en dank of we dat willen of niet. Het enige waarop dan kan worden gehoopt, is dat op federaal niveau dan wordt beseft dat naar een 50/50 regeling moet worden gegaan. Een 50/50-regeling die al lang in de mond wordt genomen en waarbij dan een misverstand is ontstaan of het moet gaan om de meerkost tegenover vroeger of waarbij de huidige minister heeft gesteld volgens de letter van de wet dat het 50/50 is, waarbij 50 geldt voor de lokale overheid en 50 voor de federale overheid. Hoewel hier door het federaal niveau niet worden tegemoet gekomen. Er staat federaal slechts één indexering gepland en dat is 18 miljoen euro voor alle hulpverleningszones en de zone zich daar niet mag op blind staren. De luxejobs staan hier niet op de agenda van de zoneraad, maar het gaat om functies die noodzakelijk zijn.
Burgemeester Dirk Bauwens stelt dat de vraag naar extra mensen noodzakelijk en noodwendig is omdat de huidige mensen op hun tandvlees zitten te werken. Zaken die in het zonecollege worden besproken en waarbij wordt bekeken hoe kan worden bespaard, maar hij stelt dan ook naar de retributie te moeten kijken.
Burgemeester Dieter Wouters stelt dat de burger al betaalt.
Burgemeester Dirk Bauwens beaamt dat, maar dat het minder is in om het even welke andere zone.
De voorzitter hamert er nogmaals op dat Brandweer Zone Rand de goedkoopste zone is van allemaal.
Burgemeester Dirk Bauwens stelt dat voor sommige zaken extra moet worden betaald, maar dat voor een aantal zaken ook verzekeringsmaatschappijen in tussenkomen. Dienvolgens stelt hij dat ook naar de inkomstenzijde moet worden gekeken om te kijken of er op die manier marge kan worden ingebouwd. Hij sluit zich ook aan bij de voorzitter dat het hier om een organisatie gaat die in groei is en er ademruimte dient te worden voorzien voor het huidige personeel als je goed kijkt naar wat zij hebben gepresteerd de voorbije jaren.
De voorzitter stelt nog nooit de vraag te hebben gesteld bij enig profiel waar een persoon zich nu mee zou bezighouden.
Burgemeester Dieter Wouters stelt dat het niet gaat om wie de grootste fan is van de zone, maar elk ding dat in de zone wordt gevraagd, moet in de gemeente Wuustwezel worden geschrapt. Hij stelt te gaan voor de nieuwbouw, de kazernes te verdedigen en extra personeel te vragen. Hij geeft aan bij de begrotingsbesprekingen niet te weten hoe dit moet worden betaald.
Burgemeester Lukas Jacobs stelt dat de begroting nogmaals tegen het licht moet worden gehouden en rekening moet worden gehouden met de externe omstandigheden waarin de zone en gemeenten zitten. Hij beaamt dat de zone in groei is, maar er nog een extra kritische inspanning dient te worden gedaan omdat iedereen met deze omstandigheden wordt geconfronteerd.
Burgemeester Gaston Van Tichelt stelt dat dit wordt gedaan. Bovendien benadrukt hij dat de zoneraad in de toekomst dan bij besluitvorming duidelijker moet zijn omdat het personeelsplan is goedgekeurd en het niet meningvormend was. Hij stelt dat dit recent is goedgekeurd en het zeer belangrijk was voor de organisatie, intern, om de continuïteit binnen de organisatie te kunnen garanderen. Hierop terugkomen is voor burgemeester Gaston Van Tichelt zeer vervelend. Hij stelt de begroting opnieuw kritisch te bekijken, maar inzake het personeelsplan het overkomt of de ene keer het wel is beslist en de andere keer niet. Hij benadrukt dat dit niet goed is om op die manier te handelen.
De voorzitter stelt dat de nota [inzake het personeel] zoals deze thans is opgemaakt, niet hard gaat veranderen van de nota die recent werd voorgelegd.
Burgemeester Bart Seldeslachts stelt hiermee eens te zijn, maar dat hij tegen 21.000 inwoners ook stelt dat een straat er niet gaat komen, hoewel hij dit heeft beloofd, maar het niet betaalbaar is. Hij stelt dat het goed is dat het zonecollege dit standpunt innemen, maar men nu moet terugplooien. Hij stelt dat dingen moeten gebeuren, maar mogelijk niet dit jaar, zoals bijvoorbeeld minder personeel. Alle andere dingen moeten gebeuren, maar misschien moeten noodzakelijke dingen worden uitgesteld en enkel de kerntaken nog gebeuren.
De voorzitter stelt dat een straat niet vernieuwen vervelend is naar de inwoners toe, maar een brand moet worden geblust en het bij de brandweer gaat om noodzakelijke dingen doen. Het zonecollege merkt dat iedereen zich dubbel plooit en daar mensen uitvallen omdat functies niet nodig zijn, moet extern worden hulp ingeroepen en het niet goedkoper is.
Hij stelt voor, na de studie dit opnieuw gemotiveerd te brengen, recente beslissingen worden aangepast of gehonoreerd en dan zeggen of er iets on hold wordt gezet. Voor de continuïteit van de zone is dit belangrijk.
Burgemeester Gaston Van Tichelt hamert erop dat dit noodzakelijk is als organisatie om perspectief te hebben. Dan moet worden gebabbeld over uitstel van maanden, maar niet van jaren.
De zonecommandant stelt dat de strengheid die van de zoneraad wordt verwacht daadwerkelijk is gebeurd met het directieteam. Er werd gedurende dagen bekeken wat de brandweer echt moet doen. Sommige zaken dienen wettelijk te worden uitgevoerd, anderen zijn al gestart, maar kunnen niet meer worden gestopt en dan zijn er heel wat zaken waarvan werd beslist deze niet uit te voeren omdat er geen budget of capaciteit voor is.
De zaken in de motivatienota zijn een weerslag van de kerntaken van de zone. Niettegenstaande wordt gesteld dat er opnieuw kritisch wordt doorgegaan.
Burgemeester Sven Deckers stelt dat niemand heeft opgeworpen dat het om een wishlist gaat en het in ideale omstandigheden nodig is. Hij stelt dat moet worden gekeken wat er mogelijk is of niet.
Burgemeester Sven Deckers komt terug op het gegeven dat het personeelsplan eerder werd beslist, maar stelt dat er geen totale cijfers tegenover stonden en dat moet worden gekeken naar de realiteit. Hij stelt dat er geen zicht was op de volledige cijfers met de kennis die de zoneraad toen had. Er is nu een andere kennis en daar moet je je aan aanpassen..
De voorzitter stelt dat dit niet volledig correct is. Hij stelt dat het klopt dat toen de begrotingscijfers niet konden worden voorgelegd, maar benadrukt dat de nota's werden opgemaakt met betrekking tot het personeel om aan te geven wat het voor de zone kost en zou opbrengen. Deze kunnen opnieuw worden doorgestuurd.
Burgemeester Sven Deckers stelt dat met de totale begroting rekening moet worden gehouden en het mogelijk is dat op bepaalde beslissingen moet worden teruggekomen omwille van de economische realiteit.
Burgemeester Koen T'Sijen stelt dat vorige keer ook is opgeworpen of personeel kan worden gedeeld met andere organisaties om zaken te winnen, zoals IT. Hij stelt niet te weten hoe dit zit en er misschien initiatief kan worden genomen door de gouverneur.
De zonecommandant stelt dat er op diverse vlakken al wordt samengewerkt, voornamelijk operationeel dan, zoals IGS, centrale dispatching, enz. In het zonecollege werd ook net bekeken of kan worden aangesloten bij de gemeenschappelijke preventiedienst van de stad Antwerpen die de diensten ook aanlevert voor Brandweerzone Antwerpen. Dit was ook een noodzaak omdat het zelf niet mogelijk was om hiervoor iemand aan te werven omdat de arbeidsmarkt op dat vlak is verzadigd. De zonecommandant benadrukt dat deze mogelijkheden worden bekeken.
Burgemeester Bart Seldelsachts stelt dat als je kijkt naar het verleden geld is teruggekomen naar de gemeenten. Hij stelt dat als je dat in oogschouw neemt stelt hij dat dit niet alleen een stijging is naar vorig jaar, maar vorig jaar ook een deel niet is nodig geweest. Hij vraagt dan ook te bekijken of er geen lucht in de begroting zit.
Burgemeester Philip Cools stelt dat ook dient te worden gekeken naar het benuttingspercentage van het personeel in functie van langdurige afwezigen en niet ingevulde functies. Je begroot 100 % maar hoeveel wordt effectief benut, 94 % of 92 %?
De bijzondere rekenplichtige, Jerry Kegels, stelt dat dit al is verlaagd, maar dat dit moeilijk in te schatten is voor vrijwilligers en de groei van de organisatie. Hij geeft ook aan dat dit moeilijk was tijdens COVID en daar een marge was op twee jaar, maar dat de oefening elk jaar opnieuw wordt gemaakt.
Het diensthoofd financiën, Ann Vandenbussche, vervolledigt haar toelichting en gaat verder in op het agendapunt inzake gemeentelijke investeringstoelagen - wijziging vaststelling en opvraging.
Burgemeester Maarten De Veuster stelt dat als wordt gekeken naar het meerjarenplan het minder is op het vlak van de werkingstoelagen. Het diensthoofd financiën beaamt dit.
Burgemeester Bart Seldeslachts herneemt in dit kader zijn opmerking inzake lucht in de begroting.
Het diensthoofd financiën stelt dat een begroting kan worden opgemaakt die 50.000 euro minder is en dan kan worden gezegd dat er onvoldoende is en de zone niet kan rondkomen. Er wordt een budget opgemaakt, maar dat kan dat het nadien lager is. Er wordt ook niet opgepot, maar er wordt ook geld teruggegeven.
De bijzondere rekenplichtige, Jerry Kegels, stelt dat, in vergelijking met het initiële meerjarenplan op het vlak van de totale dotaties een stijging is van 1,2 miljoen euro, wat neerkomt op 6,4 , waar de index en inflatie deel van uitmaken, zodat het nog meevalt. Dit bedrag ligt in andere hulpverleningszones hoger.
Het diensthoofd financiën stelt tot slot dat veel financieel directeurs al info en cijfers vragen voordat een toelichting wordt gegeven aan de zoneraad. Er wordt gevraagd of de zoneraad akkoord gaat dat de info wordt meegedeeld aan de financieel directeurs tussen de meningvormende en besluitvormende zoneraad.
De zoneraad gaat hiermee akkoord.
Financiële implicatie
Financiële informatie
Begroting 2023.
Advies financiële dienst
Niet van toepassing.
Motivering
Niet van toepassing.
Besluit
Artikel 1
De zoneraad stelt het voorstel van Begroting 2023 vast.
Artikel 2
De zoneraad beslist om dit voorstel van Begroting 2023 toe te lichten op de informatievergadering van 16 november 2022.
Artikel 4
De zoneraad beslist om het voorstel van Begroting 2023 te laten goedkeuren op de zoneraad van 25 november 2022.